Είναι μια κατηγορία διαταραχών κατά την οποία εμφανίζεται ένα φωνολογικό σύστημα που μοιάζει με εκείνο των παιδιών μικρότερης χρονολογικής ηλικίας. Δηλαδή μια ολόκληρη ομάδα ήχων δεν έχει κατακτηθεί σωστά και συνεπώς πολλαπλοί ήχοι προφέρονται λανθασμένα, ενώ δεν θα έπρεπε σύμφωνα με την χρονολογική ηλικία του παιδιού.
Στην φωνολογική διαταραχή δεν υπάρχει κάποιο ανατομικό ή νευρολογικό πρόβλημα. Οι κινήσεις των αρθρωτών, οι στοματοπροσωπικές δεξιότητες εκτελούνται φυσιολογικά.
Παραδείγματα:
• Το παιδί αντικαθιστά το φώνημα « σ » με το φώνημα « θ ». Π.χ. / σούπα / – / θούπα /
• Το παιδί αντικαθιστά όλα τα πίσω φωνήματα με μπροστινά φωνήματα.
Π.χ. όλα τα « κ » τα παράγει ως « τ » , / κάνω / – / τάνω /
• Το παιδί απλοποιεί ή απαλείφει φωνήματα. Π.χ. / σκούπα / – / κούπα /, / βάζω / – / άζω /
• Το παιδί αντιμεταθέτει ή αντιστρέφει φωνήματα ή συλλαβές σε λέξεις.
Π.χ. / ξάδερφος / – / σκάδερφος/, / πακέτο / – / καπέτο /
Ο λογοθεραπευτής αποκλείει άλλες πιθανές διαταραχές που μπορεί να έχουν τα ίδια ή παρόμοια συμπτώματα με τις φωνολογικές διαταραχές. Στη συνέχεια, αξιολογεί τη φωνολογική εξέλιξη του παιδιού με ειδικές δοκιμασίες και εντοπίζει τις απλοποιήσεις που κάνει το παιδί. Το είδος των απλοποιήσεων προσδιορίζει την ηλικία της φωνολογικής ανάπτυξης του παιδιού, όταν αυτή δε συμβαδίζει με τη χρονολογική του ηλικία παρεμβαίνει ο λογοθεραπευτής. Ένας γενικός έλεγχος της επικοινωνίας και της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού είναι απαραίτητος ώστε να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης προσαρμοσμένο στις ανάγκες του. Αφού ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, ενημερωθούν οι γονείς και τεθούν οι στόχοι, ξεκινάει η αποκατάσταση των δυσκολιών.