Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τις διαταραχές του λόγου, ομιλίας, επικοινωνίας, φωνής και μάσησης-κατάποσης. Οι διαταραχές αυτές μπορεί να οφείλονται σε γενετικά, νευρολογικά, ψυχολογικά ή και περιβαλλοντικά αίτια.
Όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση των διαταραχών αυτών και ξεκινήσει η κατάλληλη αντιμετώπιση από τον λογοθεραπευτή, τόσο πιο καλά και γρήγορα θα είναι τα αποτελέσματα, οδηγώντας ακόμη και στην πλήρη αποκατάσταση του προβλήματος.
Η ανάπτυξη της γλώσσας είναι πολύ σημαντική, ώστε το παιδί να καταφέρει να επικοινωνήσει τις σκέψεις και τις ανάγκες του και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Κάποιοι από αυτούς τους παράγοντες είναι το φύλο του παιδιού, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι τα κορίτσια παρουσιάζουν πιο γρήγορη γλωσσική αναπτυξη από τα αγόρια, αλλά και τα γλωσσικά ερεθίσματα με τα οποία ερχεται σε επαφή το παιδί.
Σε αυτό σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι η νοημοσύνη δεν παίζει κανένα ρόλο στην γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού.
Ένα παιδί στην ηλικία των 12 μηνών αρχίζει να παράγει τις πρώτες λεξούλες, ενώ στην ηλικία των 2 ετών έχει ένα σχετικά πλούσιο λεξιλόγιο, το οποίο του επιτρέπει να επικοινωνήσει με τον περίγυρο του.
Είναι πολύ σημαντικό να πούμε ότι κάθε παιδί αναπτύσσεται με το δικό του ρυθμό. Κάποια παιδιά κατακτούν κάποιες δεξιότητες νωρίτερα, ενώ κάποια άλλα χρειάζονται περισσότερο χρόνο. Για το λόγο αυτό, υπάρχουν κάποια χρονικά όρια, τα οποία ονομάζουμε αναπτυξιακά ορόσημα και η καθυστέρηση κατάκτησής τους επιφέρει σημαντικές δυσκολίες στη ζωή του παιδιού. Σε περίπτωση που τα όρια αυτά ξεπεραστούν και δεν υπάρχει βελτίωση, τότε οι γονείς καλό θα ήταν να ζητήσουν τη γνώμη ενός ειδικού.
Σημάδια τα οποία ειδοποιούν τους γονείς ότι πρέπει να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό είναι τα παρακάτω:
0-6 μηνών: δεν έχει βλεμματική επαφή με το πρόσωπο που του μιλάει, δεν αντιδρά σε θορύβους που ακούει και δεν κάνει ήχους για να τραβήξει την προσοχή σας, δεν χαμογελά σε εσάς ή σε άλλα μέλη της οικογένειας
6-12 μηνών: δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του, δεν καταλαβαίνει το ναι και το όχι, δεν ανταποκρίνεται στους ήχους και δεν τους μιμείται για να τραβήξει την προσοχή, δεν εξερευνά αντικείμενα, δεν μπορεί να αντιστοιχίσει λέξεις με αντικείμενα, δεν είναι ντροπαλό ή ανήσυχο με τους ξένους, δε χρησιμοποιεί τα αντικείμενα με το σωστό τρόπο, δεν απολαμβάνει το κοινωνικό παιχνίδι, δε δείχνει ειδικό ενδιαφέρον για ορισμένους ανθρώπους και παιχνίδια.
12-18 μηνών: δεν κάνει έκκληση για τα περισσότερα από τα αντικείμενα που επιθυμεί, δεν ηχολαλεί, δεν ακολουθεί απλές εντολές, το εκφραστικό του λεξιλόγιο είναι πολύ περιορισμένο ή δεν παράγει καμία λεξούλα στην ηλικία των 18 μηνών, δεν αναγνωρίζει κανένα μέρος του σώματός του.
18-24 μηνών: δεν έχει εμπλουτίσει το λεξιλόγιο του (αντιληπτικό και εκφραστικό), δεν δημιουργεί απλές φράσεις και προτάσεις, δεν ενδιαφέρεται για τα παιχνίδια του και δεν παίζει σωστά με αυτά, η ομιλία του παραμένει δυσκατάληπτη, δεν απαντά στην ερώτηση «τι είναι αυτό;» και δεν ονομάζει οικεία αντικείμενα.
2 έως 3 ετών: το λεξιλόγιο του παιδιού αποτελείται από πολύ λίγες λεξούλες (πχ 15-20 λέξεις), δεν το καταλαβαίνουν όταν μιλάει, δεν παράγει φράσεις 3-4 λέξεων με υποκείμενο-ρήμα-αντικείμενο, δεν ζητάει αντικείμενα με το όνομά τους, δυσκολεύεται να παράγει σωστά ορισμένους ήχους, δεν συμμετέχει σε διάλογο με οικεία πρόσωπα, δεν ακολουθεί απλές οδηγίες σε σχέση με το χώρο, δεν κάνει και δεν απαντά σε ερωτήσεις
3-4 ετών: δεν αντιλαμβάνεται και δεν εκτελεί απλές ή πιο σύνθετες εντολές και οδηγίες, δεν κατανοεί τη λειτουργία των αντικειμένων, δεν συμμετέχει σε συζητήσεις, δεν έχει πλούσιο εκφραστικό λεξιλόγιο, δεν αρθρώνει σωστά κάποιους ήχους της γλώσσας, παραλείπει άρθρα, επίθετα, ρήματα, δε ρωτάει και ζητά επεξηγήσεις, δυσκολεύεται να διηγηθεί τα νέα του και να περιγράψει κάτι που συνέβη, επαναλαμβάνει ήχους, συλλαβές ή ολόκληρες λέξεις, το περιβάλλον του δυσκολεύεται να το κατανοήσει
5 ετών: δεν έχει αναπτυχθεί ο λόγος του συντακτικά και γραμματικά, δεν αρθρώνει όλους τους ήχους καθαρά, δεν χρησιμοποιεί ολοκληρωμένες προτάσεις, δεν μπορεί να εκτελέσει και να ακολουθήσει πιο σύνθετες οδηγίες, αδιαφορεί για τους συνομηλίκους του και δεν έρχεται σε επαφή μαζί τους
Κόλλια Αναστασία
Λογοθεραπεύτρια